Jak sprawować władzę?
Do sprawowania władzy potrzebni są ludzie – sprawowanie władzy nad innymi jest możliwe wówczas, kiedy w mniejszym lub większym stopniu pozwalają oni na to. Z czego ta władza wynika i jak sprawić, żeby ludzie chcieli się podporządkować?
Źródła władzy
Władza może wynikać z zaufania i pozytywnego stosunku emocjonalnego wobec przełożonego, nawyku do uznawania i podporządkowywania się dysponującemu władzą, nadziei na zaspokojenie potrzeb koniecznych dla egzystencji, z obawy przed naruszeniem własnych interesów i podniesieniem nieakceptowanych kosztów w przypadku odmowy posłuszeństwa, a także szeregu innych źródeł. Ponadto, źródłem władzy może stać się:
- prywatna własność firmy (firmy rodzinne) – władza jest tu dziedziczna, przechodzi w układzie pokoleniowym z rodziców na dzieci. O posiadaniu władzy decyduje tu fakt urodzenia w danej rodzinie i dziedziczenie;
- wrodzone atrybuty osobowościowe, tj. wyjątkowe uzdolnienia do kierowania i zjednywania sobie pracowników w celu realizacji własnych koncepcji;
- racjonalne przesłanki, związane z przygotowaniem metodycznym, merytorycznym i specjalistycznym. Poprzez zdobywanie wiedzy i praktyki w sprawowaniu funkcji menedżerskich, zwiększa się efektywność i produktywność podległych pracowników. To źródło jest charakterystyczne dla osób, które dzięki kursom, szkoleniom i praktykom, chcą w przyszłości objąć stanowiska kierownicze.
Sprawowanie władzy polega na tworzeniu sytuacji przymusowych i nęcących. Tworzenie pierwszego rodzaju sytuacji polega na uświadamianiu realnych zagrożeń (np. konsekwencją nie zachowania się w określony sposób są negatywne skutki wynikające z oceny działania). Sytuacja nęcąca natomiast wiąże się z uświadamianiem adresatowi polecenia, że przypadku zachowania się zgodnie z oczekiwaniami sprawującego władzę, suma pozytywnie ocenianych skutków takiego postępowania będzie większa, od sumy negatywnych skutków wykonania zlecenia. Działania nęcące dają zatem szansę na poprawę dotychczasowej sytuacji zawodowej adresata.