Nieśmiałość i Ty

Nieśmiałość utrudnia życie – wiedza o tym zarówno osoby nieśmiałe, jak i rodzice takich dzieci. Z nieśmiałością trudno jest żyć, zawierać przyjaźnie i prowadzić życie zawodowe. Czym jest ten meczący stan? Z czego wynika?

Definicja nieśmiałości

Zarówno w języku potocznym, jak i w literaturze, nieśmiałość jest różnie definiowana. Wszyscy badacze są jednak zgodni co to tego, że znacznie utrudnia ona kontakty społeczne. Na nieśmiałość składają się takie objawy, jak: przyspieszony puls, szybsze bicie serca, czerwienie się na twarzy i szyi, ciche mówienie itp. Podjęto nawet próbę sklasyfikowania symptomów nieśmiałości, tj.:

• napięcie mięśniowe, które powoduje: trudności mowy, niezręczność ruchów, trudności w chodzeniu, drżenie palców, wrażenie zmęczenia;
• ograniczenie działania zmysłów przejawiające się w sytuacjach szczególnie przykrych (np. ograniczone pole percepcji, pogorszenie się widzenia i słyszenia);
• zakłócenia naczyniowe (objawiające się silnym czerwienieniem, bądź bladością twarzy);
• zakłócenia wydzielnicze (pocenie się skóry, tzw. „suchość w gardle”).

Nieśmiałość jest określana jako rodzaj postawy emocjonalnej, wykształconej pod wpływem rzeczywistych niepowodzeń powodującej, że człowiek zaczyna postępować wyjątkowo ostrożnie.  Można spotkać również definicję, traktującą nieśmiałość jako połączenie lęku i zachowania wynikającego z charakterystycznego nawyku pesymistycznego myślenia i niskiej samooceny. Lęk ten powoduje bierność, przejawiająca się powstrzymywaniem się od działań, brakiem własnej inicjatywy, nieuczestniczeniu w dyskusjach itp.

W odniesieniu do dzieci uznaje się, że nieśmiałość jest przejściowym zjawiskiem rozwojowym, które mija z wiekiem, a jest związane z kształtowaniem się wrażliwości na krytykę. Niekiedy jednak zdarza się, że nieśmiałość staje się względnie stałą cechą osobowości, która wywiera negatywny wpływ na funkcjonowanie człowieka na wszystkich etapach jego życia. Dzieje się tak często u osób, które mają specyficzne cechy osobowości, tj. niski poziom oczekiwań wobec rezultatów własnych działań, niska samoocena.

Uważa się, że nieśmiałość występuje we wszystkich kulturach oraz grupach wiekowych, jednak znacznie częściej jej ofiarami są dzieci, a szczególnie dzieci w wieku szkolnym. Nieśmiałość u dorosłych dotyczy przede wszystkim te osoby, którym dziecięcej nieśmiałości nie udało się zwalczyć.